Poza obrębem rodziny – znaczenie ośrodków opieki dziennej oraz kilka słów o rozwoju społecznym Małego Zucha.
Człowiek jest istotą społeczną. Jego całe życie polega na obcowaniu z innymi ludźmi oraz przyjmowaniu określonych ról społecznych. Ważne, aby dziecko było wprowadzane w ten świat jak najwcześniej.
Obcowanie dziecka z rówieśnikami jest jego naturalną potrzebą, niezbędną do prawidłowego rozwoju, kształtowania się jego osobowości oraz odrębności. W przedszkolu lub żłobku, podczas zabawy, ma ono najlepszą możliwość, aby nauczyć się przestrzegania podstawowych reguł i zasad. Zabawa dziecka z rówieśnikami uczy także współzawodnictwa oraz współdziałania. Dziecko zaczyna kształtować swoją tożsamość i osobowość. Widzi, że są także inne dzieci, ale ono jest kimś innym niż jego koledzy i koleżanki. Zaczyna kształtować się jego własne „ja”.
W zabawach tematycznych dzieci uczą się przyjmowania określonych ról, raz czują, że są „pomocnikiem”, a raz „szefem”. Dzieci przebywające w przedszkolu lub żłobku mają także okazję do większego niż ich rówieśnicy – wychowywani tylko w domu – eksplorowania środowiska. Mogą kształtować swoje poczucie autonomii, które według psychospołecznych stadiów rozwoju wg Eriksona jest kluczowe pomiędzy 1 a 3 rokiem życia.
Istnieje wiele dowodów na to, że urozmaicone otoczenie – jakie dla dziecka może stanowić żłobek, czy przedszkole – ma korzystny wpływ na rozwój poznawczy dziecka. Badania wykazały, że dzieci, które większość czasu spędzały w wysokiej klasy placówkach opieki dziennej, osiągały w całym okresie szkoły podstawowej lepsze wyniki, niż te, które były wychowywane tylko w domu, bądź miały niewiele doświadczeń z życia przedszkolnego. Ponadto wielu badaczy odkryło, że dzieci przebywające poza domem są bardziej towarzyskie, bardziej lubiane i mają lepsze stosunki z rówieśnikami niż te wychowywane głównie w domu.
Już dzieci sześciomiesięczne wykazują zainteresowanie innymi dziećmi. Położone naprzeciw siebie będą na siebie patrzeć, dotykać, wzajemnie naśladować, czy uśmiechać do siebie. Dzieci w wieku od 14 do 18 miesiąca będą czasami współdziałać, a czasami bawić obok siebie różnymi zabawkami. Od osiemnastego miesiąca u dzieci coraz częściej pojawiają się zabawy bardziej skoordynowane, wymagające współdziałania.
Przebywanie dziecka w wysokiej jakości żłobku i przedszkolu zaowocuje w przyszłości tym, że będzie ono prawidłowo rozwiniętą jednostką – świadomą swojej tożsamości i indywidualności, ale także osobą umiejącą funkcjonować z innymi ludźmi i czerpiącą z tego radość.
Autor: Katarzyna Liwska
mgr Psychologii ze specjalizacją w psychologii dziecka
Małe Zuchy 